تاثیر فناوری اطلاعات بر جوامع
تعریف فناوری اطلاعات (Information Technology)
فناوری اطلاعات به مجموعه فناوری های مبتنی بر دیجیتال ( کامپیوتر ، موبایل و ... )که درتولید، تبادل، ذخیره سازی، پردازش، انتشار و نمایش داده ها واطلاعات بکار گرفته می شود، اطلاق می گردد.
تکنولوژی مدرن اطلاعات بر موقعیت زندگی و عملکرد بسیاری از جوامع، سازمانها و افراد اثرات قابل ملاحظه‌ای گذاشته و در واقع زندگی جوامع به تکنوژی های مدرن وابسته شده است. در چنین موقعیتی ،شناخت تاثیرات فناوری اطلاعات اهمیت فزاینده ای یافته است. امروزه زندگی بدون فناوری و تکنولوژی کیفیت مورد نظر را نخواهد داشت . بنابراین بهبود همه جانبه کیفیت زندگی با استفاده از تکنولوژی میسر خواهد شد.
حال به تاثیر فناوری اطلاعات در قسمت های مختلف می پردازیم:
تاثیرفناوری اطلاعات بر زندگی
کیفیت زندگی و فناوری اطلاعات ارتباط مستقیم با همدیگر دارند در واقع در عصر انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات ، کیفیت زندگی بدون فناوری اطلاعات ممکن نمی باشد.
اینترنت
تاثیر اینترنت بر ایجاد تغییر در زندگی فردی اجتماعی افراد بر کسی پوشیده نیست.امروزه حداقل یک کاربر اینترنت در هر خانه ای وجود دارد. ازمزایای اینترنت می توان به برقراری سریع ارتباط با سازمانها ، افراد و ... و تسریع در انجام امور از راه دور اشاره نمود. البته لازم به ذکر است که استفاده از اینترنت مضراتی از قبیل اعتیاد به اینترنت را دارد که مبحثی قابل تامل است.
موبایل
موبایل در ابتدا بعنوان وسیله ای جهت برقراری ارتباط و گاها در حوادث نیز وسیله ای نجات دهنده بحساب می آمد و مورد استقبال خانواده ها قرار گرفت اما با پیشرفت در تکنولوژ ی موبایل و چندرسانه ای شدن آن ، به وسیله ای خطرناک برای نسل جوان تبدیل شد که چه بسا با انتقال بسیاری از اطلاعات اشتباه یا مزاحمت های بی مورد باعث از هم گسیختگی خانواده ها شد. اما در مقابل برای بعضی افراد وسیله ای جهت کسب و کار و تجارت الکترونیک قرار گرفت زیرا نسبت به کامپیوتر و لپ تاپ براحتی قابل حمل می باشد.
اقتصاد الکترونیک
فناوری اطلاعات امکان تجارت آنلاین را برای کاربران فراهم نموده و بسیاری افراد می توانند کسب و کار خود را در فضای اینترنت راه اندازی کنند.با این نوع از اقتصاد حتی افراد معلول هم می توانند در منازل خود ایجاد درآمد نمایند.با رونق کسب و کار الکترونیک پول فیزیکی نیز جای خود را پول الکترونیک داده است.
زندگی مدرن
با پیشرفت فناوری اطلاعات ، خانه های هوشمند سطح جدیدی از کیفیت زندگی را برای افراد جامعه فراهم کرده است که می توانند خانه ها یا محل کار خود را با استفاده از فناوری اطلاعات مدیریت نمایند. در واقع سطح جدیدی از آسایش و امنیت ایجاد شده است.
سیستم های امنیتی مدرن
آسایش و امنیت یکی از دغدغه های خانواده ها می باشد که بر سطح کیفی زندگی افراد نقش بسزایی دارد. فناوری اطلاعات باعث ظهور سیستم های مدرن دیجیتال از قبیل : دوربین های مداربسته ، چشم های الکترونیکی ، سیستم های هوشمند ، کنترل جرائم و پیشگیری از آنها و ... شده است که تا حد زیادی در آرامش خانواده ها تاثیر مطلوب گذاشته و زمینه های ترقی کیفیت زندگی را برای آنها فراهم نموده است.
آموزش الکترونیک
آموزش الکترونیک یکی دیگر از دستاوردهای فناوری اطلاعات می باشد که با ایجاد امکان استفاده از منابع الکترونیکی ، آرامش در انتخاب رشته مورد علاقه ، رهایی از مشکلات رفت و آمد ، ویدئوکنفرانس ها و تالاهای پرسش و پاسخ آنلاین بین اساتید و دانشجویان در هر نقطه از جهان و .... باعث ارتقای دانش افراد خانواده می شود.
بر اساس موارد ذکر شده ، رابطه میان فناوری اطلاعات و کیفیت زندگی رابطه‌ای مستقیم، همسو و هم جهت است.
تاثیر فناوری اطلاعات بر زبان و فرهنگ
از مهمترین دستاوردهای فناوری تاثیر آن در فرهنگ و زبان ملت هاست. جهانی شدن فناوری به اجبار برخی از واژگان بیگانه را وارد زبان کرده و کاربران به ناچار از آنها استفاده کرده، به آنها عادت کرده و در زندگی روزمره از آنها استفاده می‌کنند. همین امر باعث می‌شود فرهنگ جدیدی از واژگان میان افراد جامعه شکل بگیرید.
این زبان که بیشتر میان جوانان و استفاده کنندگان از فناوری رواج دارد باعث بدارتباطی، کج‌فهمی و شکاف ارتباطی آنها با دیگر افراد جامعه شده و مشکلات دیگری را با خود به همراه می‌آورد. همین امر به ظاهر ساده باعث عقب افتادگی در علوم و فناوری کشورهای در حال پیشرفت خواهد شد. عمیق تر شدن این شکاف به معنای فاصله گرفتن اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشورهاست که نتیجه آن تحمیل کالاها و تولیدات فرهنگی صاحبان فناوری برای سست کردن باورها، سنتها و فرهنگهای کشورهای در حال توسعه است. پیامد این شکاف نوعی استثمار فرهنگی، بحران بی‌هویتی نسل جوان یاس و افسردگی و سست شدن بنیانهای خانوادگی در سطح جوامع خواهد شد.
تاثیر فناوری اطلاعات بر سازمان ها
مسلما استفاده از رایانه و فناوری اطلاعات برخی از تغییرات را در سازمان ها ایجاد کرده است . در واقع به دلیل سرعت بالای پیشرفت تکنولوژی در سطح جهانی، استفاده از فناوری اطلاعات در سازمانها امری اجتناب ناپذیر است و مدیران سازمانها جهت اداره کارا و اثربخش سازمان ملزم به توجه به مسائل مرتبط با فناوری اطلاعات هستند.
تغییرات در سازمان ها در حوزه هایی مثل ساختار ، اقتدار ، قدرت ، محتوای شغل ، سلسله مراتب شغلی کارکنان ، نظارت و ... دیده می شود که به در ادامه به بعضی از آنها پرداخته می شود.
واحدهای ویژه
از تغییرات انجام شده در سازمان ها ،تغییر در ساختار سازمانی است ، که امکان ایجاد یک مرکز تکنولوژی، یک مرکز تجارت الکترونیک، یک بخش سیستم‌های پشتیبانی تصمیم و یا یک بخش سیستم‌های هوشمند را در سازمان ایجاد نموده است. بدین ترتیب واحدهای ویژه ای جهت مدیریت اطلاعات و فناوری اطلاعات در سازمان ایجاد می‌شوند.
افزایش سرعت
سیستمی شدن سازمانها سرعت انجام امور را بالا برده و در نتیجه آنها می توانند برای کارهای بیشتر برنامه ریزی کرده و حتی می توانند به بیرون از محل کار خود رفته بیشتر در جریان امور سازمان قرار گیرند.
تمرکز و افزایش سرعت تصمیم گیری
فناوری اطلاعات می تواند فرایند تصمیم گیری و حتی سبک های تصمیم گیری را تغییر دهد. برای مثال جمع آوری اطلاعات برای تصمیم گیری خیلی سریعتر صورت خواهد گرفت. مسئولین هم می توانند به سرعت محیط را بررسی و اطلاعات را تفسیر کنند. فناوری اطلاعات زمان مورد نیاز برای کامل کردن هر گام در فرایند تصمیم گیری را کاهش می دهد.
افزایش تمرکز
با ورود فناوری اطلاعات به سازمان ها و سیستمی شدن امور آنها و انجام محاسبات توسط کامیپوتر ، احتمال خطا کاهش یافته و در نتیجه صحت محاسبات افزایش می یابد.در باب برتری کامپیوتر بر انسان در زمینه محاسبات باید گفت در کامپیوتر مسائلی از قبیل خستگی ، بیماری ،مرخصی ، اشتباه و غیره وجود ندارد و در نتیجه امروزه نیروهای انسانی جای خود را به سیستم های دیجیتالی داده اند.
محتوای شغل
با ورود فناوری اطلاعات به سازمان ها و سیستمی شدن بسیاری از امور ، محتوای مشاغل نیز تغییر کرده اند. تغییرات در محتوای شغل هنگامی رخ می‌دهد که کار طراحی مجدد شود و از آنجایی که با ورود و توسعه فناوری اطلاعات ،ماهیت برخی از فعالیتهای سازمان تغییر می‌کند، طراحی مشاغل تغییر کرده و به تبع آن محتوای شغل نیز تغییر خواهد کرد.
تغییرات در شرایط احراز شغل و آموزش
با توجه به اینکه فعالیت با فناوری اطلاعات،فنون جدید کاری را می‌طلبد، شرایط احراز شغل و آموزش کارکنان نیز بدین دلیل تغییر خواهد کرد.زیرا مهارتهای سابق کارکنان پاسخگوی این نیازها نخواهد بود.
افزایش کنترل و نظارت
این حقیقت که کار کارکنان به صورت خطی (online) انجام و به صورت الکترونیک ذخیره می شود ، احتمال و امکان نظارت بیشتر را فراهم می کند . فناوری های اطلاعات در واقع وسیله ای برای تسهیل کنترل و نظارت هستند . همچنین می توان با استفاده از دوربین های مداربسته بر محیط کار کارکنان هم کنترل و نظارت داشت.
تاثیر فناوری اطلاعات بر ایمنی و سلامتی
رایانه‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی در کنار فواید بسیار زیادی که دارند باعث مشکلاتی نیز می شوند که در ادامه به آنها اشاره می شود.
الف) استرس شغلی
تغییر در محتوای کار و یا مسئولیت ها می تواند استرس شغلی را افزایش دهد.اگرچه رایانه ای کردن سازمان ها باعث افزایش بهره وری و در نتیجه افزایش سود می شود ، در مقابل موجب افزایش حجم کاری نیز می شود. برخی کارکنان احساس می کنند که در حجم بیشتری از کار غوطه ور شده اند و احساس تشویش در مورد شغل و عملکردشان می‌کنند. این احساس تشویش می تواند به طور معکوسی بر بهره وری کارکنان تاثیر بگذارد. مدیران باید با توزیع حجم کار میان تعداد بیشتری از کارکنان استرس شغلی ناشی از این مسئله را کاهش دهند.
ب) مضرات نمایشگر
مانیتورها و دیگر نمایشگر های دیجیتالی به دلیل داشتن اشعه های مضر بر سلامت بینایی کارکنان تاثیر منفی می گذارد.
ج) مشکلات جسمانی
از دیگر خطرات ، آسیب های ناشی از فشار کار مثل کمر درد، کشش ماهیچه در مچ دست و انگشت ها و مشکلات گردن و ... که در اثر استفاده بلند مدت از کامپیوتر و یا دیگر رسانه های دیجیتالی در بدن ایجاد می شود.
تاثیر فناوری اطلاعات بر جامعه
فناوری اطلاعات همانگونه که بر فرهنگ و سازمان ها تاثیر چشمگیر دارد بر جامعه نیز تاثیر گسترده ای دارد و علی رقم برخی مضرات آن می تواند در سطح وسیع و گسترده ای مفید و کارا باشد که در اینجا به چند مورد اشاره می کنیم :
تحول مفید برای افراد معلول
انسجام تکنولوژی‌های هوش مصنوعی مثل تشخیص بصری وگفتاری در درون کامپیوترها و بویژه در درون سیستم های اطلاعاتی وب محور، می تواند فرصت های استخدام جدیدی را برای افراد معلول ایجاد کند.برای مثال آنهایی که نمی‌توانند تایپ کنند قادر هستند تا از کیبورد صـــــدایی ( Voice-Operated) استفاده کنند و آنهایی که نمی توانند مسافرت کنند، می توانند در خانه کار کنند.
پیشرفت هایی در حفظ سلامتی
فناوری اطلاعات پیشرفت های مهمی در حفظ سلامتی در دامنه ای از تشخیص بهتر و سریعتر تا تحقیق و توسعه داروهای جدید، برای مراقبت دقیق تر بیماران بد حال داشته است.با استفاده از فناوری اطلاعات پزشکان و محققان می توانند از منابع علمی موجود در تمام نقاط دنیا بهره ببرند یا با دیگر پزشکان و محققان در ارتباط بوده و تعامل اطلاعات داشته باشند و همچنین می تواند در مطب های خود پرونده های بیماران را در سیستم ذخیره نموده و از کاغذ استفاده نکرده و همچنین پرونده های سیستمی همانند پرونده های کاغذی جاگیر نبوده و فضای کمی از حافظه کامپیوتر را اشغال می کند.
کنترل و حفظ امنیت و مبارزه با جرائم
فناوری اطلاعات به راه های مختلف می تواند به کنترل و حفظ امنیت و ... با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان و با آسان ترین روش کمک نماید.
1- کنترل ترافیک با استفاده از دوربین های مداربسته و کنترل از راه دور
2- کاهش حجم ترافیک با استفاده از هشداردهنده های الکترونیک و کامپیوترها
3- چهره نگاری های الکترونیک برای شناسایی مجرمین
4- استفاده از دوربین های مداربسته برای جستجوی بچه های گم شده یا شناسایی خودروهای متخلف و ...
10 مهر 1397 | 1546 بازدید